2 клас
Беларускі алфавіт
Алфавітам або азбукай называюцца ўсе літары мовы, якія размешчаны ў пэўным (алфавітным) парадку.
Алфавіт
Напісанне вялікай літары ў словах
Напісанне вялікай літары ў словах
З вялікай літары пішуцца:
- Імёны, імёны па бацьку, прозвішчы людзей: дзяўчынка Марына, доктар Іван Васільевіч Громаў;
- Клічкі жывёл: папугай Кеша, хамяк Хома, сабака Шарык;
- Назвы краін, гарадоў, вёсак, вуліц, плошчаў: горад Гродна, вуліца Малінавая, Рэспубліка Беларусь, плошча Перамогі, вёска Гута.
- Назвы мораў, рэк, азёр: Чорнае мора, рака Заходняя Дзвіна, возера Свіцязь.
Цвёрдыя і мяккія зычныя гукі
Класіфікацыя зычных гукаў
Заўвага!
Гук [ ў ] - зычны, гук [ у ] - галосны.
Склад. Падзел слоў на склады
Складам называецца спалучэнне гукаў, якое вымаўляецца адным штуршком паветра: пар-та, ма-лі-на, ву-чань.
Складам можа быць адзін галосны гук: Я-ма, за-ве-я.
Колькі ў слове галосных, столькі і складоў: дзень (1 склад), ву-чань (2 склады), за-ці-шша (3 склады), па-да-ро-жжа (4 склады).
1. З аднаго радка на другі слова пераносіцца па складах: во-ля, тра-ва, за-яц, га-ла-ва, ка-ва-лак, стра-ка-ты, пра-ве-рыць, пе-ра-кі-нуць.
2. Калі ў сярэдзіне слова паміж галоснымі маецца спалучэнне зычных, то пераносіцца на наступны радок або ўсё гэта спалучэнне, або любая яго частка. Можна пераносіць: ся-стра, сяс-тра, сяст-ра; во-стры, вос-тры, вост-ры; пту-шка, птуш-ка; кро-пля, кроп-ля; ма-ста-цтва, мас-тац-тва, мас-тацт-ва.
Націск - гэта вымаўленне аднаго са складоў слова з большай сілай голасу. Такі склад называецца націскным:
вучань, хлопчык, вясна. Астатнія склады ў слове - ненаціскныя.
Ад націску можа залежаць значэнне слова: вару кашу - кашу траву, плачу за білет - плачу ад болю. Ад націску ў беларускай мове залежыць і правапіс слова: рэчка - рака, лес - лясок.
Разлажы малюнкі па скрыначках
Правапіс слоў з літарамі о, э - а
Правапіс О, Э - А
1.Пастаў націск
2.Падкрэслі націскны склад
3.Пад націскам пішы О, Э
4.Не пад націскам пішы А
Правапіс слоў з літарамі е, ё - я
Правапіс Е,Ё - Я
Словы з каранёвым я пішуцца нязменна, незалежна ад месца націску: заяц, памяць, месяц, пояс, мяккаваты і інш.
Правапіс Е,Ё - Я
1.Пастаў націск
2.Падкрэслі націскны склад
3.У першым складзе перад націскам пішы Я
4.У іншых складах пішы Е.
Заўвага!
У словах іншамоўнага паходжання е пішацца і ў першым складзе перад націскам. Напісанне такіх слоў трэба запамінаць: пенал, метро, медаль, мелодыя, перон, гербарый, метал і інш.Словы з каранёвым я пішуцца нязменна, незалежна ад месца націску: заяц, памяць, месяц, пояс, мяккаваты і інш.
Правапіс слоў з літарамі о,э-а,е,ё-я
Цвёрдыя і мяккія зычныя гукі
Зычныя гукі [б], [п], [м], [ф] на канцы слоў у беларускай мове заўсёды вымаўляюцца цвёрда: глыб, насып, восем, верф.
Зычныя гукі [д - дз']
Зычныя гукі [т - ц']
У беларускай мове гук [т] вымаўляецца толькі цвёрда. Пасля літары т пішуцца а, о, у, э, ы: ластаўка, ракета, токар, матуля, тэніс, жоўты.
Пры змякчэнні цвёрды гук [т] замяняецца мяккім гукам [ц']. Мяккасць гука [ц'] абазначаецца літарамі е, ё, ю, я, і, ь: цяпло, цётка, цюлень, вецер, цішыня, спяваць, цецярук.
Зычныя гукі [т] - [ц']Няпарныя цвёрдыя зычныя гукі. Правапіс слоў з імі
Падоўжаныя зычныя гукі
Зычныя [з’], [с’], [ц’], [дз’], [ж], [ш], [ч], [л’], [н’] памiж галоснымi вымаўляюцца падоўжана i на пiсьме перадаюцца дзвюма лiтарамi:жыццё, суддзя, жыллё, мышшу, граззю, соллю, узбярэжжа, ноччу, здарэнне.
Падоўжаны гук [дз'] на пісьме перадаецца літарамі ддз: суддзя, разводдзе, ладдзя
Раздзяльныя знакі - апостраф ('), мяккі знак (ь)
Двайное значэнне літар е,ё, ю, я
Сказ
Сказ выражае закончаную думку. Першае слова ў сказе пішацца з вялікай літары. Уканцы сказа ставіцца кропка (.), пытальнік (?), або клічнік (!)
Тэкст
Некалькі сказаў, звязаных паміж сабой па сэнсе, называюцца тэкстам.
Сказы ў тэксце аб'ядноўваюцца агульнай тэмай і асноўнай думкай.
Тэма - гэта тое, аб чым гаворыцца ў тэксце. Яна можа быць вызначана ўжо ў загалоўку або ў першым сказе тэксту.
Асноўная думка тэксту - гэта галоўнае, што аўтар хоча сказаць чытачу.
На тэму або галоўную думку можа ўказваць загаловак тэксту.
Калідор, лесвіца, відэлец, ручнік, адказ, яблык,
цыбуля, гарбуз, кватэра, ластаўка, дождж,
дзверы, вокладка, талерка, дзяўчынка, учора,
рукзак, сусед, сцюжа, ёсць, надвор’е, вераб’і,
месца.
|
3 клас
Тэкст
Галоўныя і даданыя члены сказа
Слова. Значэнне слова
Склад слова
Правапіс прыставак, якія заканчваюцца на зычны
У прыстаўках на з-, с- перад глухiмi зычнымi пiшацца с,
перад звонкiмi зычнымі – з:
Назоўнік
Род назоўнікаў
Будзьце ўважлівыя!
у беларускай мове у рускай мове
рэч вещь
мова речь
качка утка
гайданка качка
справа дело
гасцінец дорога
благі плохой
добры благой (хороший)
пакой комната
спакой покой
Лік назоўнікаў
Прыметнік
Род прыметнікаў
Лік прыметнікаў
Дзеяслоў
Час дзеяслова.
Змяненне дзеясловаў прошлага часу
Трэнажоры па тэме "Дзеяслоў"
Слоўнікавыя словы
1 паўгоддзе
Секунда, балерына, берэт, дзесятак, дэлегацыя, калектыў, паштальён, па дрэвах, па берагах, па класах, па рэйках.
2 паўгоддзе
Гараджане, памочнік, плывец, подпіс, бервяно, грымець, дошкі, аб’язджаць, вуліца, уверсе, унізе, услых, ахвотна.
Тыпы тэкстаў
Тып маўлення
Схема пабудовы
Аб чым гаворыцца
ў тэксце
Апісанне
-
Агульнае ўражанне.
-
Асобныя прыкметы, уласцівасці.
-
Вывад.
Аб прыкметах чалавека, прадмета, з'явы і г. д.
Апавяданне
-
Пачатак.
-
Развіццё падзей, дзеянняў.
-
Заканчэнне.
Аб падзеях і дзеяннях
Разважанне
-
Тэзіс.
-
Доказы, аргументы.
-
Вывады.
Аб прычынах падзей, дзеянняў, прыкмет, з'яў
Сказ
Тып маўлення
|
Схема пабудовы
|
Аб чым гаворыцца
ў тэксце
|
Апісанне
|
|
Аб прыкметах чалавека, прадмета, з'явы і г. д.
|
Апавяданне
|
|
Аб падзеях і дзеяннях
|
Разважанне
|
|
Аб прычынах падзей, дзеянняў, прыкмет, з'яў
|
Склад слова
Назоўнік
Комментариев нет:
Отправить комментарий